مقدمه:
سرطان دهانه رحم یکی از سه سرطان بدخیم در زنان می باشد که منجر به مرگ ومیر می شود. تغییرات پیش از سرطان و مراحل اولیه سرطان دهانه رحم علامت مشخص و آزمایشکاهی ندارد و در بیشتر موارد فاقد علامت است. توصیه شده است که در صورتی که یک خانم دارای یکی از علایم زیر باشد پزشک زنان مراجعه کند.
1- خونریزی در فاصله بین قاعدگی
2- خونریزی بعد از تماس جنسی، دوش واژینال و یا پس از معاینه لگن
3- درد ناحیه لگن ک خوابسته به سیکل عادت ماهیانه نمی باشد
4- وجود ترشحات زیاد و غیر طبیعی که ممکن است رقیق یا غلیظ و همراه با بوی تعفن باشند.
5- تکرر ادرار
6- درد در هنگام ادرار کردن
تست پاپ اسمیر
دردهه 1920 میلان یک پزشک برجسته یونانی به نام گئورگیوس پاپانیکو لائو (Papanikolou
Gerogios) به این کشف بزرگ رسید که می توان تغییرات پیش سرطانی و سرطانی سلولهای پوشش دهانه رحم را تشخیص داد و بسیاری از آنها با موفقیت درمان نمود و این تست از همان زمان به تست پاپ اسمیر معروف شده است. در پی این کشف، میزان مرگ و میر ناشی ار سرطان دهانه رحم در زنان به میزان چشمگیری ( بیش از 70%) کاهش یافت. با وجود این، ریشه کنی سرطان دهانه رحم هنوز به صورت هدفی دور از دسترس باقی مانده و در حال حاضر سالیانه 3-2 میلیون نفر از این نوع سرطان از سراسر دنیا گزارش می شود. درایالات متحده آمریکا سالیانه حدود 450 هزا نفر مبتلا به سرطان دهانه رحم می شوند که 50 % این سرطانها در زنانی رخ می دهد که هیچگاه در طول عمر خو تست پاپ اسمیر انجام نداده اند، 20-10% این موارد نیز در زنانی مشاهده شده است که در 5 سال اخیر آخر منتهی به بروز سرطان، پاپ اسمیر انجام نداده اندو 25 % موارد هم در زنانی دیده شده است که یک تست با نتیجه غیر طبیعی داشته اند اما پیگیری مناسبی در مورد آنها انجام نشده است.
چه کسانی باید مورد غربالگری سرطان دهانه رحم قرار گیرند؟
راهکارهای غربالگری از کشوری به کشور دیگر متفاوت است ولی توصیه عمومی این است که 3 سال بعد از اولین تماس جنسی غربالگری پاپ اسمیر باید انجام شود و بعد از آن به صورت منظم سالی یکبار تا سنین 60-55 سال ادامه یابد و از سن 60 سالگی به بعد چناچه نتایج تست های پیشین منفی بوده باشد متوقف گردد.
ارتباط ویروس پاپیلومای انساتی (HPV) با سرطان دهانه رحم
علت سرطان دهانه رحم سالها ناشناخته بود اما اکنون ثابت شده است که ارتباط HPV با سرطان مزبور بسیار قوی تر از ارتباط مصرف دخانیات با سرطان ریه است (بیش از 99.7%) این ویروس علاوه بر انتقال از طریق تماس جنسی از طریق تماس پوست به پوست هم منتقل می شود. بیش از 100 گونه از این ویروس تاکنون شناخته شده است که از این میان یک سری از گونه ها پخطر تر می باشد (مثل گونه ها 16 ، 18 که عامل 70 % سرطان دهانه رحم می باشد.
روش های گوناگون انجام تست پاپ اسمیر
تا اواسط دهه 90 تنها از روش سنتی و موسوم برای انجام تست پاپ اسمیر استفاده می شود در این روش سلولهای برداشت شده از مجاری واژن و دهانه رحم توسط وسایل نمونه برداری به روی یک اسلایر شیشه ای منتقل می گردید که در این روش حدود 80% سلولها برروی وسایل نمونه برداری باقی مانده و به ناچار دور ریخته می شد و از اواسط دهه 90 روش جدید تین پرپ معرفی گردیدو تاٌئیدیه اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) رال بعنوان روش با مزیت برتر جهت انجام تست پاپ اسمیر را دریافت نمود در این روش تمام سلولهای برداشت شده به یک محلول نگهدارنده منتقل شده و سپس به روی یک اسلاید شیشه ای منتقل می شوددر هنگام انتقال سلولهای دهانه رحم به اسلاید شیشه ای مواد مزاحم غیر تشخیص مثل خون ، سلولهای التهابی ، موکوس حذف می شوند و ثانیاٌ این سلولها به صورت تک لایه به اسلاید شیشه ای منتقل می شود. این دو خاصیت سبب می شود که هم پوشانی سلولهای پوششی که در روش های سنتی دیده می شود از بین رفته و احتمال پوشیده شدن یک سلول غر طبیعی از بین برود و در نتیجه قدرت و حساسیت تست پاپ اسمیر افزایش می یابد.
در ضمن در هنگام انتقال سلولهای دهانه رحم به مایع نگهدارنده امکان بررسی همزمان برای سلولهای سرطانی و احتمال وجود HPV و عفونت های کلامیدیایی و سوزاک هم وجود دارد.
درمان:
در صورت تشخیص به موقع مراحل پیش سرطانی و یا مراحل اولیه سرطان دهانه رحم با درمانهایی معمولی نظیر فریز کردن ، بیوپسی و …….. می توان بیمار را درمان نمود.
