تعریف
نام بیماری ایدز از حروف اول عبارت بیماری به انگلیسی (AIDS یا Acquired ImmuneDeficiency Syndrome) به معنی سندرم نقص ایمنی اکتسابی است.
ایدز یک بیماری پیشرونده و قابل پیشگیری است، این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام HIV (Human Immunodeficiency Virus) در بدن میزبان است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی بدن (معروف به نقص ایمنی یا کمبود ایمنی) انسان میگردد که خود زمینهساز بروز عفونتهای موسوم به فرصت طلب است که یک بدن سالم عموماً قادر به مبارزه با آنهاست و در نهایت پیشرفت همین عفونتها منجر به مرگ بیمار میگردد به طوری که بیماری سل عامل اصلی مرگ و میر در میان مبتلایان به ایدز در سراسر جهان است.
امروزه ایدز در کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال گسترش است که تاثیر برجسته ای بر سلامت وتوسعه اجتماعی ـ اقتصادی این کشورها گذاشته است و شیوع عفونت HIV در بالغین جوان آنها به حد خطرناکی افزایش یافت هاست .
علیرغم گذشت بیش از دو دهه از شیوع این بیماری ، گروهی عظیم از جوانان درباره مسایل ج ن سی و عفونت های منتقله از طریق تماس ج ن سی همچنان بی اطلاع هستند با اینکه اکثریت آنان درباره بیماری ایدز چیزهایی شنیده اند بسیاری از ایشان نمی دانند این بیماری چگونه شیوع می یابد و هرگز باور ندارند که خودشان هم در معرض خطر هستند آن عده از جوانان نیز که درباره عفونت HIV چیزهایی می دانند به دلیل عدم مهارت نبود حمایت و فقدان امکانات لازم برای انجام رفتارهای صحیح اکثراً از خود در مقابل عفونت HIV مراقبت نمی کنند متاسفانه قسمت عمده ای از ابتلای به این بیماری ناشی از نداشتن اطلاعات ضروری و آگاهی پایین گروه های مختلف مردم در مورد راه های انتقال و پیشگیری این بیماری است که با اطلاع رسانی صحیح و گسترده و به دنبال آن پرهیز از انجام رفتار های ( مخاطره آمیز ) نسل جوان کشور از چنگال این بیماری ایمن خواهد ماند باید پذیرفت که مبارزه با ایدز یک تعهد اجتماعی است و تک تک افراد جامعه باید در این مبارزه بزرگ سهیم باشند تا با فعالیت مشترک امکانات موجود را بسط داده و از گسترش ایدز جلوگیری نماییم هر گونه کوتاهی و از دست دادن فرصتی برای مبارزه با این بیماری عواقب ناخوشایندی را در پی خواهد داشت. ایدز مرز نمی شناسد .
بیماری ایدز
تاریخچه
در سال ۱۹۸۱ هشت مورد وخیم از ابتلا به بیماری کاپوسی سارکوما یکی از انواع خوشخیمتر سرطان که معمولاً در میان افراد سالمند شایع است، در میان مردان هم جنس گرای نیویورک گزارش شد. تقریباً همزمان با این موارد، شمار مبتلایان به یک عفونت ریوی نادر در کالیفرنیا و نیویورک بالا رفت. با این که در آن زمان عامل شیوع ناگهانی این دو بیماری مشخص نشده بود، اما معمولاً از این دو واقعه پزشکی به عنوان آغاز ایدز یاد میکنند. در طی یک سال این بیماری بدون نام، گسترش زیادی داشت تا سرانجام در ۱۹۸۲ آن را ایدز نامیدند.
از سال ۱۹۸۸ به منظور افزایش بودجهها و همچنین برای بهبود آگاهی، آموزش و مبارزه با تبعیضها اول دسامبر هر سال (۱۰ آذر) به عنوان روز جهانی ایدز معین شدهاست و هر سال برای این روز شعاری نیز در نظر گرفته میشود
ایدز پدیدهای پزشکی- بهداشتی است که ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن بسیار گسترده است. در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامتی مورد توجه قرار داد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد . همچنین در سند استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (۲۰۰۲) این کشور خود را متعهد به هدایت جهان برای کاهش تلفات هولناک اچ.آی.وی/ایدز دانسته است. بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلاء مربوط به کشورهای جهان سوم و در حال توسعه است. ایدز در حال حاضر چهارمین علت مرگ و میر بشر است که پیش بینی میشود تا سال ۲۰۱۰ مقام اول را از آن خود نماید.
یک ویروس به نام اچآیوی عامل بروز بیماری ایدز است. هر فرد دچار اچآیوی الزاما مبتلا به ایدز نیست بلکه اگر برخی تظاهرات بالینی را بروز دهد مشخص میشود به ایدز مبتلا شدهاست. تنها نیمی از افراد مبتلا به اچ-آی-وی در طی ۱۰ سال به مرحله ایدز مبتلا میشوند. این زمان در افراد مختلف متفاوت است و به وضعیت سلامتی و عادات فردی افراد بستگی دارد، امروزه برخی داروها نیز به کنترل این روند کمک میکنند.
در اوایل پیدایش بیماری تصور بر آن بود که بیماری مخصوص کشورهای غربی است ولی با انتشار سریع آن در آفریقا و آمریکای جنوبی و آسیا مشخص شد که ایدز هیچ نژاد، کشور، جنس و سنی را در امان نخواهد گذاشت.
اولین موج این بیماری در آمریکای شمالی و اروپای غربی رخ داد دومین موج آن در آفریقا و آمریکای جنوبی و سومین موجد آن در اروپای شرقی و شرق آسیا بروز کرد.
کلمه ایدز به چه معنی است؟
ایدز (AIDS) برگرفته شده از حروف عبارت انگلیسی Acquired Immunodificiency Syndrome به معنی بیماری یا نشانگان یا سندرم ضعف سیستم ایمنی اکتسابی است. زیرا در این بیماری، سیستم ایمنی (دفاعی) سبدن شخص درگیر شده و از کار می افتد .
HIV و ایدز
HIV نام ویروسی است که سبب بیماری ایدز می شود در این بیماری سیستم ایمنی بدن متلاشی شده و موجب ایجاد عفونت های مرگبار و بعضی از انواع سرطان ها می شود واژه ایدز ( AIDS ) که برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ به کار رفت به معنای « سندرم اکتسابی نقص ایمنی » می باشد :
Acquired : چیزی که کسب می شود و زمینه ژنتیکی ندارد و در اثر تماس با عامل ایجاد کننده بیاری ایجاد می شود ( که در این بیماری ویروس HIV می باشد )
Immune : ایمنی یا محافظت در مقابل بیماری
Deficiency : فقدان ، نقض
Syndrome : سندرم به مجموعه ای از علایم و مشکلات گفته می شود که روی هم نمایانگر بیماری مشخصی هستند در بیماری ایدز منظور از سندرم مجموعه عفونت های معین و یا سرطان هایی است که همراه با کاهش تعداد برخی از سلولهای ایمنی می باشد
HIV به معنای ویروس نقص ایمنی انسان می باشد:
Human : انسان
Immunodeficiency : نقص ایمنی
Virus : ویروس
این ویروس می تواند از طریق برخی از ترشحات بدن فرد آلوده به ویروس به فرد سالم دیگر منتقل شود.خون، منی و ترشحات مجرای تناسلی زنان از جمله ترشحاتی هستندکه می توانند این ویروس را از افراد آلوده به HIV به فرد سالم منتقل کنند.
اولین ویروس HIV در انسان مربوط به نمونه خونی است که در سال ۱۹۵۹ از مردی اهل کشور کنگو جمع آوری شده است شواهد حاکی از آن است که این ویروس حداقل از نیمه دوم دهه ۱۹۷۰ میلادی در کشور امریکا وجود داشته است و از سال های ۱۹۷۹ الی ۱۹۸۱ بیماری هایی با انواع نادر عفونت ریوی و سرطان توسط پزشکان لوس آنجلس و نیویورک گزارش می شد که در افراد دارای سیستم ایمنی سالم یافت نمی شد.
در سال ۱۹۸۳ دانشمندان ویروس HIV را که مسبب ایجاد بیماری ایدز بود کشف کردند.
• نحوه بیماریزایی ویروس HIV
ویروس HIV عامل ایجاد کننده بیماری ایدز می باشد این ویروس نوع خاصی از سلول های خونی را که سلول ( T Cell ) گفته می شود تخریب می کند این سلولها در واقع جزء بسیار مهم و ضروری سیستم دفاعی بدن هستند که می توانند مواد خارجی یا میکروب هایی را که وارد بدن می شوند تشخیص دهد و آنها را از بین ببرند و اگر آن ماده یا میکروب دوباره وارد بدن شد آنها را به خاطر بیاورند و پاسخ ایمنی سریعتر و قوی تر را نشان بدهند.
میزات تخریب سلول های T به مقدار ویروس موجود در بدن بیمار بستگی دارد و هر چه میزان ویروس موجود در بدن فرد بیشتر باشد،تعداد سلولهای Tکمتر شده ودستگاه ایمنی فرد نیز ضعیفتر شده وبدن مستعد ابتلا به انواع عفونت هاو سرطان ها می شود حتی میکرب هایی که برای یک فرد عادی با دستگاه ایمنی سالم بی خطر است می تواند فرد مبتلا به ایدز را بیمار سازد و یا باعث مرگ وی شود به این گونه عفونت ها عفونت های فرصت طلب گفته می شود.
تحقیقات بسیار بر روی مبتلایان به ایدز نشان داده است که معمولاً آلودگی به ویروس ها مدت ها قبل از بروز علایم بیماری روی می دهد این فاصله زمانی که دوره کمون یا نهفتگی بیماری گفته می شود در بیماری ایدز بسیار متغیر است و به طور متوسط ۱۰ سال طول می کشد زمان به عوامل متعددی نظیر سطح سلامتی و رفتارهای مربوط به سلامتی بستگی دارد فردی که در مرحله نهفتگی بیماری است می تواند عفونت را به افراد دیگر منتقل کند.
گذر از مرحله آلودگی به ویروس HIV ( عفونت ) و بروز بیماری ایدز در ۲۵% موارد پس از ۵ سال و در ۲۵% بعد از ۱۰ سال در ۲۵% پس از ۲۰ سال رخ می دهد در ۲۵% موارد نیز این مدت نامعلوم است و حتی ممکن است فرد تا آخر عمر دچار علایم بالینی بیماری ایدز نگردد.
بنابراین عفونت HIV همان ایدز نیست و تنها درصدی از آنهایی که عفونت HIV دارند سرانجام به ایدز مبتلا خواهند شد.
علایم بیماری ایدز
در دوره نهفتگی بیماری شخص آلوده به ویروس ظاهراً سالم به نظر می رسد در ۷۰% موارد بعد از عفونت اولیه با ویروس بیماری خفیفی بروز می کند که به صورت تب، سردرد، دردهای عضلانی، گلودرد ،بثورا پوستی بدون خارش و غدد لنفاوی متورم می باشد. بیشتر موارد علایم عفونت اولیه ملایم و مشابه سرماخوردگی یا آنفلوانزا می باشد که تشخیص داده نمی شود و فرد معمولاًتا مدت های طولانی کاملاً سالم به نظر می رسد و ممکن است احساس سلامتی کامل کند و از آلودگی خود آگاه نباشد هنگامی که ویروس سیستم ایمنی را تخریب نمود علایم بیماری تظاهر می یابد.
راههای انتقال عامل بیماری
ویروس HIVاز این راهها ممکن است از یک فرد مبتلا به یک فرد سالم منتقل شود.
1.انتقال خونی، از راه تزریق فرآوردههای خونی آلوده، استفاده از سرنگ مشترک (در معتادان تزریقی)، انتقال در کارکنان بهداشتی درمانی (Needle stick)
2.انتقال عمودی (از مادر به نوزاد) که شایعترین راه انتقال در افراد مبتلا بوده است.
3.انتقال ج ن س ی ، یکی از شایعترین راههای انتقال برقراری رابطه ج ن س ی حفاظت نشده است. در صورت وجود بیماریهای آمیزشی احتمال انتقال بیشتر میشود.
به علت عدم ثبات این ویروس در هوای آزاد انتقال از روشهایی همچون تماس پوستی و دهانی مشاهده نشده است.
نشانهها و عوارض
پس از ورود HIV به بدن اولین علایم به صورت یک سندرم شبه سرماخورگی به همراه بزرگ شدن غدد لنفاوی عارض میشود که معمولا این علایم بهبود یافته و ویروس به حالت نهفته در بدن باقی میماند، این مرحله که در آن فرد حامل بیماری تلقی شده ولی علایمی نشان نمیدهد ممکن است تا ده سال و بیشتر به طول بیانجامد.
در مرحله آخر این بیماری با نقص سیستم ایمنی به علت فعالیت بالای ویروی و کاهش لنفوسیتهای نوع تی در خون مشخص میشود که ایدز نامیده میشود.
در این مرحله بدن در معرض عفونت های فرصتطلب ناشی از باکتری، ویروس، قارچ و انگلهایی قرار میگیرد که در افراد سالم معمولاً به آسانی مهار میشوند.
این بیماری تقریبا همهٔ سیستم های ارگانی بدن را درگیر میکند. همچنین افراد مبتلا ریسک بالایی برای ابتلا به سرطان های مختلف نظیر سارکوم کاپوزی، سرطان گردن رحم و لنفوم دارند. بعلاوه، علایم سیستمیک عفونت نظیر تب ، تعریق (خصوصا شب هنگام)، لرز، تورم غددلنفاوی ،لرز، ضعف و کاهش وزن را دارند.
مرحله بروز ایدز
فرد مبتلا به HIV هنگامی به مرحلهٔ ایدز میرسد که شمار گویچههای سفید CD4+T آنقدر کم شود که نتوانند از پس انجام وظیفه معمولی خود برآیند.
CD4+T یاختههای سفید خون هستند که واکنشهای ایمنی بدن را موزون و مهار میکنند. این دشواری اندک اندک در درازای هنگامی که شخص + HIV میباشد، پیشرفت میکند که ممکن است یک تا ۱۵ سال به درازی بکشد. البته افراد در درازای این مدت بسیار خوب و تندرست به نظر میرسند و احساس خوبی نیز دارند. ولی در این مدت شمار ویروس چند برابر میشود. بر پایه این تعریف ایدز هنگامی است که شمار سلولهای CD4+T به کمتر از ۲۰۰ شماره در هر میکرولیتر خون میرسد و یا هنگامی که بدن فرد دچار عفونتهای فرصتطلب بشود (که گاهی با بودن ۲۰۰ تا ۸۰۰ یاخته CD4+ رخ میدهد).
پیشگیری
از آنجا که تاکنون واکسن و یا علاج قطعی برای این بیماری کشف نشدهاست و در آینده نزدیک نیز امکان پذیر به نظر نمیرسد، مهمترین راه مبارزه با این بیماری پیشگیری و آموزش است.
گزارش سال ۲۰۰۷ بانک جهانی در مورد ایدز در جنوب آسیا، شیوع بیماری ایدز را «شدید» اما «قابل پیشگیری» میداند. برای پیشگیری از انتقال HIV ، بهترین راه خودداری از برقراری رابطه جن سی با فرد مبتلا و یا استفاده از کان. دم های جنس لاتکس (نوعی پلاستیک) است.
ذرات با ابعاد HIV نمیتوانند از کان.دم لاتکس عبور کنند و اگر به درستی و به طور منظم استفاده شوند شیوه کاملاً موثری در کاهش خطر انتقال بیماری محسوب میشوند. هرچند تنها شیوه صد در صد موثر خودداری کامل از آمیزش جنسی با افراد مشکوک به داشتن رفتارهای پرخطر است.
معتادان تزریقی میتوانند با خودداری از مصرف سرنگهای مشترک خطر ابتلا به اچآیوی را کاهش دهند.
تشخیص ایدز
هنگام رو در رویی با عفونت، دستگاه ایمنی بدن پادتنهایی فرآوری میکند که در خون گردش و به عوامل بیماریزا حمله میکنند. پادتنها بر بسیاری از عوامل بیماریزا غلبه میکنند ولی درباره اچ.آی.وی با این که پادتنها فرآوری میشوند ولی نمیتوانند از تکثیر ویروس جلوگیری کنند و تنها وجود آنها در خون برای تشخیص ابتلاء بکار میرود.
در جریان عمومی ترین آزمایشها برای تشخیص HIV ، یک نوع خاص از پادتنها یا همان پروتئینهای ضدبیماری ردیابی میشود.
در چند هفتهای که ردیابی آلودگی بی ثمر و جواب آزمایش منفی است، فرد آلوده میتواند ویروس را به سایرین منتقل کند.
نکاتی در مورد آزمایشات ایدز: هنگامی که تست الایزا برای ایدز مثبت شد باید الایزا با کیت دیگری دوباره تکرار شود . که اگر باز هم مثبت شد تست تایید ی با وسترن بلات می گیریم .اگر تست وسترن بلات منفی بود شاید فرد در دوران پنجره به سرمی برد یا الوده نیست.مواردی هست که تست الایزا مثبت است ولی فرد ایدز ندارد مثلا خطای ازمایشگاه , همودیالیز , دریافت خون و فراوردههای آن , تست RPR مثبت , مشکلات همراه از قبیل اختلالات اتوایمیون , مالتیپل میلوما , هموفیلی , هپاتیت الکلی , اعتیاد تزریقی , موارد افزایش IgG مثل کسی که واکسن آنفلوانزازده است.موارد منفی کاذب الایزا مثل عفونت تازه و اولیه , بیماران با سیستم ایمنی ساپرس شده و خطای آزمایشگاه میباشد.
بیماریهای مرتبط با ایدز
سیستم دفاعی بدن که از حمله ویروس صدمه دیدهاست، قوای خود را برای مبارزه با بیماریها از دست میدهد و هر نوع عفونتی میتواند جان بیمار را تهدید کند. کسانی که به HIV دچار هستند در مقابل بیماریهایی مانند سل، مالاریا ، ذات الریه ، برفک ، زونا ، زخمهای بدخیم ، سرطان ، عفونتهای مغزی ، عفونت شکم و خطر نابینایی آسیب پذیرتر میشوند. بیماران مبتلا به ایدز همچنین در مقابل آنچه به نام عفونتهای فرصت طلب معروف است آسیب پذیر هستند.
این نوع از عفونتها از باکتریهای شایع، قارچها و انگلهایی نشات میگیرد که یک بدن سالم قادر به مبارزه با آنهاست، اما میتوانند در افرادی که سیستم دفاعی بدن آنها آسیب دیده ایجاد بیماری کند و گاه آنها را از پا در آورند.
داروها و درمانها
در مجموع پنج دسته دارو وجود دارد که در مقاطع مختلف ورود و رشد اچ.آی.وی عمل میکنند:
بازدارندههای ورودی: این داروها به پروتئینهای موجود بر سطح بیرونی ویروس اچآیوی میچسبد و از پیوستن و ورود آن به سلولها جلوگیری میکند. از این گروه تاکنون تنها یک نمونه از دارو، به نام “فوزیون (Fuzeon)، وارد بازار شدهاست.
بازدارندههای گیرنده کموکاین(Chemokine Coreceptor Antagonists): این داروها به نوعی پروتئین موجود بر سطح بیرونی سلولهای پذیرنده اچ.آی.وی میچسبد و از چسبیدن ویروس به سلول جلوگیری میکند . از این گروه تاکنون تنها یک دارو، به نام Maraviroc وارد بازار شدهاست.
داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس نوکلئوزیدی(NRTI)(Nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها اچآیوی را از نسخهسازی از ژنهای خود باز میدارند مانند زیدوودین و لامیوودین .
داروهای مهارکننده ترانس کریپتاز معکوس غیرنوکلئوزیدی (NNRTI (Non-nucleoside reverse transcriptase): این بازدارندهها نیز فرآیند نسخه سازی را مختل میکنند. آنها با چسباندن خود به آنزیمی که این فرآیند را کنترل میکند نسخه سازی را مختل میکنند مانند نوی راپین و افاویرنز.
داروهای مهارکننده پروتئاز (PI) (Protease): پروتئاز RT وانتگراز به صورت پلی پروتئینهایی سنتز میشوند که نیازمند شکافت پروتئاز میباشد و این داروها با مهار شکافت پلی پروتئینها چرخه تکثیری ویروس را مسدود و موجب برخی اجزاء نابالغ و معیوب ویروسی میشوند مانند ساکی ناویر.
داروهای ضد ایدز باید به صورت ترکیبی مصرف شوند. معمولاً سه نوع داروی مختلف از دست کم دو دسته مختلف از داروها به طور همزمان به بیمار تجویز میشود. با تغییر شکل دادن اچآیوی، برخی از نمونههای این ویروس در مقابل داروها مقاوم میشوند. بنابراین شانس کنترل اچآیوی در صورت استفاده از چند دارو بیشتر خواهد بود. در برخی موارد از مبتلایان تازه، ویروسهایی ردیابی شدهاند که حتی پیش از آغاز معالجات در برابر داروهای موجود مقاومت نشان میدهند.
داروی ایرانی
آیمود
پژوهشگران ایرانی داروی گیاهی ضد ایدز جدیدی با نام آیمود تولید کردند که به گفتهٔ مدیر این پروژه موجب تقویت سیستم دفاعی بدن در برابر این ویروس میشود و حاصل پنج سال تحقیق در این زمینهاست.
درمان در حاملگی
حاملگی نباید مانع دریافت درمانهای مناسب ضد رتروویروس شود۰ باید به مسائلی نظیر تغییرات فارماکوکینتیکی ناشی از حاملگی، عوارض جانبی احتمالی داروها روی جنین و اثربخشی یک رژیم داروئی در کاهش میزان انتقال پری ناتال ویروس، توجه داشته باشیم.
تصمیم گیری در مورد درمان بایستی با مشاوره ، انجام شود۰ زیدوودین و لامیوودین، فارماکوکینتیک مشابه دارند و زیدوودین عوارض خاصی در جنین ایجاد نمیکند ولی در مورد سایر داروها مطالعات کافی انجام نشده است۰ افاویرنز نبایستی مورد استفاده قرار گیرد چون در حیوانات تراتوژن واقع شدهاست ۰ زیدوودین میزان انتقال را تا ۷۰٪ کاهش میدهد۰
این دارو از هفته ۱۴ تا ۳۴ حاملگی به میزان ۲۰۰ میلی گرم سه بار در روز یا ۳۰۰ میلی گرم دو بار در روز داده میشود و پس از زایمان به مقدار ۲ mg/kg در طی یکساعت و سپس انفوزیون مداوم ۱ mg/kg در ساعت تا زمان وضع حمل ۰ دوز این دارو برای نوزاد ۲ mg/kg خوراکی هر ۶ ساعت تا ۶ هفتگی تجویز میشود ، در این صورت میزان انتقال از ۶/۲۲٪ به ۶/۷٪ کاهش داده میشود.
نوزادان را بایستی پس از ۴۸ ساعت ، ۱۴ روز و ۲-۱ ماه و ۶-۳ ماه آزمایش نمود و درصورت مثبت بودن رژیم آنتی رتروویرال به صورت ترکیبی داده شود۰
عوارض جانبی داروها
عوارض جانبی شایع
تهوع، استفراغ، سردرد، خستگی مفرط، کهیر، اسهال، بیخوابی، بیحسی در اطراف دهان، درد معده.
سایر عوارض جانبی
التهاب لوزالمعده، آسیب به کبد و لوزالعمده، زخمهای درون دهان، تغییر شکل بدن، آسیب به سلولهای عصبی، کم خونی، درد عضلانی و ضعف.
آگاهی عمومی از ابتلا به ایدز
ایدز تنها یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه یک مشکل اجتماعی و فرهنگی نیز هست ،این بیماری تابو تلقی میشود و با هالهای از شرم و منعهای اخلاقی و فرهنگی همراه است که این موضوع مانع از اعلام بیماری از سوی افراد شده و همین مساله منجر به پنهان ماندن بیماری، طی نشدن پروسه درمان و در نتیجه شیوع سریع آن میشود.
به علت پیش داوری و ترس از سرایت بیماری، این بیماران درمورد انتخاب مسکن، شغل، مراقبتهای بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار میگیرند.
رفتارهای نامناسب و تحقیرآمیز موجب انزوای بیمار گشته، فرصت آموزش را از وی میگیرد. وحشت از مرگ، وحشت طرد و تنهایی و انگ اجتماعی، اخراج کارگران مبتلا و بدنامی از طرف دوستان و خانواده سبب میشود افرادی که گمان میکنند ممکن است آلوده باشند، وضعیت خودشان را تا جایی که مقدور است مخفی نگه دارند که این خود موجب گسترش آلودگی است
هر یک از علایم زیر می تواند نشان دهنده ابتلای به بیماری باشد :
۱ . کاهش وزن سریع ( بیشتر از ۱۰% وزن بدن )
۲ . تب های تکرار شونده و یا تب بیش از یک ماه
۳ . تعریق شبانه فراوان
۴ . ضعف و خستگی شدید و غیر قابل توجیه
۵ . غدد لنفاوی برجسته در گردن کشاله ران یا زیر بغل
۶ . اسهالی که بیش از یک ماه طول کشیده باشد
۷ . نقاط سفید یا لکه های غیر عادی روی زبان داخل دهان یا در گلو
۸ . عفونت ریه یا سرفه مداوم بیش از یک ماه
۹ . لکه های قرمز قهوه ای صورتی یا بنفش بر روی پوست ( یا زیر پوست ) داخل دهان بینی یا پلک ها
۱۰ . از دست دادن حافظه، افسردگی و یا سایر اختلالات عصبی
باید توجه داشت که وجود هر یک از این علایم به طور قطع نشانه ابتلا به ایدز نمی باشد چرا که هر یک از این علایم ممکن است به وسیله سایر بیماری ها ایجاد شود علایم ایدز شبیه علایم بسیاری از بیماری های دیگر می باشد و تنها را ه تشخیص عفونت آزمایش از نظر ویروس HIV می باشد.
تذکر : بسیاری از افراد آلوده به عفونت های آمیزشی و ایدز علایمی از بیماری ندارند در حالیکه می توانند آلودگی را به دیگران سرایت دهند.
راه های انتقال ایدز
شایعترین راه های انتقال ویروس HIV عبارتند از :
۱ . رابطه ج ن س ی با فرد آلوده به ویروس
۲ . استفاده از سرنگ مشترک
۳ . از راه مادر آلوده به کودک قبل یا هنگام تولد و یا از طریق شیردادن بعد از تولد
۴ . دریافت خون یا محصولات خونی آلوده به ویروس
۵ . پیوند اعضا از افراد آلوده به ویروس
ویروس HIV از طریق خون، مایع منی، ترشحات واژن و یا شیر آلوده مادر مبتلا به سایر افراد منتقل می شود . این ویروس می تواند از طریق ورید ( مثلاً مصرف داروهای تزریقی ) جدار مقعد یا راست روده، جدار واژن یا دهانه رحم، مجرای آلت تناسلی، دهان و سایر غشاهای مخاطی ( به طور مثال چشم یا داخل بینی ) و یا از طریق زخم ها و بریدگی ها وارد بدن فرد شود.
در روابط ج ن س ی احتمال انتقال از مرد آلوده به زن سالم بیشتر از احتمال انتقال از زن آلوده به مرد سالم می باشد. محققان تخمین زده اند خطر آلودگی زنان با HIV حداقل دو برابر مردان است ابتلای همزمان به سایر بیماری های آمیزشی نیز نقش تعیین کننده ای در سرایت به ویروس HIV دارد و درصد ابتلای به ایدز در افرادی که همزمان مبتلا به سایر بیماری های آمیزشی می باشند چندین برابر است این افزایش خطر، ناشی از تماس منی یا ترشحات واژن فرد آلوده به ویروس HIV با جراحت باز یازخم اطراف با روی ناحیه تناسلی می باشد و در نتیجه برای ویروس آسانتر است که به بدن شخص منتقل شود.
خطر سرایت ویروس به واسطه خون و فراورده های خونی حرارت ندیده بسیار زیاد است. تلاش های بسیاری در جهان در حال انجام است تا خون های اهدایی برای تزریق از نظر آلودگی به HIV کاملاً آزمایش شوند و فرآورده های خونی که برای بیماران، مثلاً افراد مبتلا به هموفیلی مصرف می شوند برای غیر فعال کردن ویروس تصفیه حرارتی شوند. پوست سالم یک سد موثر در برابر ویروس است ولی وقتی این لایه محافظ دچار آسیب شود و با مقدار زیاد ویروس تماس پیدا کند ( مانند خالکوبی، فرورفتن سوزن آلوده، تیغ آلوده، تماس پوست زخمی با خون و… ) امکان سرایت وجود دارد .
مثالهای دیگر که می توانند ویروس HIV را انتقال دهند عبارتند از : اقدامات پزشکی، دندانپزشکی ، ختنه ، حجامت ، سوراخ کردن گوش ،تیغ صورت تراشی و مسواک که به روش غیر بهداشتی و یا مشترک استفاده شود. سطوح مخاطی مانند سطح داخلی چشم ، دهان و دستگاه تنفسی نیز که فاقد سطح دفاعی پوست است در صورت تماس با خون یا ترشحات ج ن س ی می تواند موجب انتقال شود .احتمال انتقال از طریق پاشیده شدن خون در چشم بسیار کم است. مادر HIV مثبت می تواند ویروس را در زمان بارداری، وضع حمل و زایمان و یا از طریق تغذیه با پستان به کودک خود منتقل کند . خطر ابتلا HIV از مادر به کودک حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد است در صورتی که مادر کودک را از طریق پستان تغذیه نماید این خطر به ۲۵ تا ۴۵ درصد می رسد. دانشمندان عقیده دارند که ویروس HIV نمی تواند در محیط خارج از بدن زندگی کند و احتمال انتقال از محیط مردود است .
به همان میزان که بایستی به خوبی از روش های انتقال ویروس HIV آگاه بود و رعایت اصول بهداشتی را نمود ، ضروری است به راه هایی که بیماری به آن روش ها سرایت نمی یابد ،نیز واقف باشیم تا دچار ترس و پرهیز نابجا از بیماران و منزوی ساختن افراد آلوده نشویم.
این ویروس به روش های زیر انتقال نمی یابد :
۱ . دست دادن
۲ . بوسیدن ( بوسیدن گونه کاملاً بی خطر است و بوسیدن تنها زمانی می تواند خطرناک باشد که خون آلوده را به خون فرد مقابل انتقال دهد چون آب دهان حاوی ویروس به میزانی که باعث سرایت بیماری شود ،نیست)
۳ . در آغوش گرفتن
۴ . تماس های معمول روزانه مانند در کنار یکدیگر نشستن ،زندگی کردن یا خوابیدن در اتاق شخص آلوده، همکار بودن و اشتغال در محل کار ،همکلاس بودن ،اتوبوس و دیگر وسایل نقلیه عمومی ،تلفن عمومی ،دستگیره درب و غیره
۵ . سرفه کردن یا عطسه کردن
۶ . خون دادن
۷ . استفاده از توالت ( توالت عمومی و توالت فرنگی ) یا استخرهای شنا ،حمام و امثال آن
۸ . استفاده از رختخواب مشترک و یا ظروف و غذای مشترک و یا پوشیدن لباس های فرد آلوده با استفاده از وسایلی که به فرد آلوده به ویروس یا بیماری تعلق دارد و آنها را لمس کرده است مانند حوله
۹ . نیش پشه یا سایر حشرات و حیوانات
۱۰ . بازی کردن با نوزاد یا کودک میتلا به ایدز یا آلوده به HIV
۱۱ . مراقبت از بیمارمبتلا به ایدز در صورتی که اصول بهداشتی رعایت شود.
۱۲ . مراقبت از کودکان هنگامی که بزرگسال HIV مثبت است .
تذکر : آنچه فرد را در معرض خطر ابتلای به ایدز قرار می دهد ، رفتارهای پر خطر او است . می توان بدون ترس درکنار افراد آلوده زیست .گروه های در معرض خطر ابتلا به ایدز
باید به خاطر داشت که هر فردی زن یا مرد ، جوان یا پیر ، از هر کشوری ، هر مذهبی و هر حرفه ای می تواند به ویروس ایدز آلوده شود .
گروه هایی که بیشتر در معرض خطر ابتلای به ایدز می باشند عبارتند از :
۱ . افرادی که تماس ج ن س ی محافظت نشده خارج از روابط زناشویی دارند ؛
۲ . مردان هم ج ن س باز
۳ . معتادین تزریقی مواد مخدر که از سرنگ و سوزن مشترک استفاده می کنند.
۴ . کسانیکه قبل از سال ۱۳۷۰ خون یا فرآورده های خونی دریافت کرده اند.
۵ . افرادی که در تماس شغلی با اشیای نوک تیز آلوده با احتنمال سوراخ شدن پوست هستند.
۶ . همسران خانواده کسانی که در هر یک از گروه های در معرض خطر قرار دارند
۷ . پرسنل آزمایشگاهی که با آزمایش های مربوط به خون و خون گیری سر و کار دارند.
۸ . پزشکان ، پرستاران ،جراحان ، دندان پزشکان، دندان سازان تجربی، ماماها و سایر پرسنل دخیل در امر تزریقات و پانسمان و کارکنان بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی.
۹ . اشخاص یا مشاغلی که با وسایل آلوده ممکن است سر و کا رداشته باشند مثل آرایشگران ،
۱۰ . افراد دخیل د رامر گردآوری ،انهدام و دفع زباله های بیمارستانی .
تشخیص آلودگی به HIV
تشخیص عفونت HIV از طریق آزمایش خون انجام می شود هنگامی که ویروس HIV وارد بدن می شود بدن برای مقابله با ویروس پادتن می سازد که این پادتن از طریق آزمایش خون قابل شناسایی است . ایجاد این پادتن بین ۲ هفته تا ۱۶ ماه ( به طور متوسط ۲۵ روز ) طول می کشد فاصله بین عفونت و پیدایش پادتن که همان فاصله بین عفونت و مثبت شدن آزمایش می باشد دور پنجره ( Window period ) نام دارد. افرادی که در این دوره هستند دچار عفونت شده اند ولی آزمایش HIV آنها منفی است بنابراین اگر فرد رفتار مخاطره آمیزی به طور مثال در ۳ ماه قبل داشته و نتیجه آزمایش وی منفی است باید آزمایش وی ۳ ماه بعد تکرار شود .
رایج ترین آزمایش شناسایی ویروس ایدز، اندازه گیری پادزهر (آنتی بادی) تولید شده توسط بدن بر علیه ویروس HIV (موسوم به HIV- Antibody) به روش ELISA است. اگر تست آنتی بادی HIV مثبت باشد آنگاه آزمایش یک بار دیگر تکرار می شود و تست اختصاصی تر به روش Wester blot (یا Immunoblot) و یا (HIV-1 RNA Test) صورت می گیرد تا عفونت بطور قطع تایید شود و ارزیابی از وضعیت بیماری بدست آید.
مواردی هست که تست الایزا مثبت است ولی فرد ایدز ندارد مثلا خطای آزمایشگاه، همودیالیز، دریافت خون و فراوردههای آن، تست RPR مثبت، مشکلات همراه از قبیل اختلالات خودایمنی(اتوایمون)، مالتیپل میلوما، هموفیلی، هپاتیت الکلی، اعتیاد تزریقی، موارد افزایش IgG مثل کسی که واکسن آنفلوانزا دریافت کرده است.[
موارد منفی کاذب الایزا مثل عفونت تازه و اولیه، بیماران با سیستم ایمنی ساپرس شده، و خطای آزمایشگاه میباشد.
• فواید تشخیص زودهنگام عفونت با HIV
۱. به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری : شروع درمان ضد ویروسی موجب تاخیر در بروز عوارض عفونت شده و زمان عفونت بدون علامت را طولانی می کند ؛
۲. پیشگیری از عفونت های فرصت طلب : وقتی سیستم ایمنی خیلی آسیب می بیند ، علاوه بر داروی ضد ویروس باید از دارویی که از عفونت های فرصت طلب جلوگیری می کند نیز استفاده کرد ؛
۳. حفظ سلامتی بیمار از طریق آموزش و مشاوره با بیمار ؛ یکی از بخش های مهم مبارزه با بیماری آموزش بیمار می باشد . آنها قادر خواهند بود با تجدید نظر در رفتارهای خود مانع انتقال ویروس به دیگران شوند. و از طرفی علایم عفونت های فرصت طلب و یا عوارض جانبی داروها را به خوبی بشناسند و به موقع به پزشک خود اطلاع دهند ؛
۴. امید برای درمان : در حال حاضر هیچ درمان کامل قطعی برای عفونت HIV وجود ندارد ولی استفاده از داروهای ضد ویروس باعث افزایش کفایت ایمنی و پیشگیری از عفونت های فرصت طلب می شود ؛
۵. شناسایی تغییرات همه گیری در سطح جامعه : تشخیص ، مشاوره و پیگیری زودرس تماس های ج ن س ی فرصت خوبی برای به حداقل رساندن انتقال این ویروس فراهم می کند ؛
۶. ایجاد فرصت تاثیر مثبت از سوی پزشکان : تشخیص زودرس به پزشک امکان تاثیر مثبت در سیر بیماری ، حالت روانی بیمار و کاهش احتمال انتقال بیماری به دیگران را می دهد .
راه های پیشگیری از ایدز
در حال حاضر بیماری ایدز هیچ گونه درمان شناخته شده ای ندارد ، هیچ واکسنی برای آن کشف نشده است و هیچ روش اثبات شده ای هم برای از بین بردن قدرت آلوده کنندگی ناقلین ویرس HIV یافت نشده است . بنابراین تا این زمان تنها راه حل مشکل ایدز پیشگیری است . با انجام اقدامات پیشگیرانه تا حدی می توان انتشار عفونت را در جوامع محدود ساخت .
• پیشگیری از انتقال ج ن س ی
پایبندی به اصول اخلاقی و خانواده و باورهای دینی و اجتناب از بی بندو باری های جنسی در کاهش رفتارهای خطر ساز موثر است ؛
• پیشگیری از انتقال از طریق خون
در حال حاضر خطر انتقال HIV از طریق فرآورده های خونی بسیار کمتر شده است .ولی بهتر است از انتقال خون و فرآورده های خونی مگر در موارد اوژانس و بسیار ضروری خودداری شود ؛
• پیشگیری از انتقال عفونت از طریق بریدگی پوست
۱ . باید از هر نوع تزریق ، مگر در مواردی که نیاز مبرم وجود دارد پرهیز شود .
۲. از دریافت خدماتی مانند ختنه ، سوراخ کردن گوش ، خالکوبی ، حجامت و ….. که به روش های سنتی و غیر بهداشتی توسط افراد غیر مجاز انجام می شود ، خودداری شود
۳ . از مصرف سر سوزن و سرنگ و وسایل شخصی نظیر وسایل تراش و مسواک و غیره به صورت مشترک خودداری شود .
۴ . کسانی که مواد مخدر تزریقی استفاده می کنند و قادر به عدم استفاده از این مواد نیستند باید سرسوزن ها و سرنگ های استریل تهیه کنند و یا از چگونگی ضدعفونی کردن وسایل مربوط به تزریق توسط ضد عفونی کننده ها آگاه شوند ؛
• پیشگیری از انتقال حوالی تولد
۱ . زنان آلوده به ویروس بهتر است از حاملگی اجتناب کنند که این مساله هم برای حفظ سلامت خودشان و هم برای پیشگیری از انتقال عفونت به کودک است . عفونت حول زایمان تقریباً در یک سوم مادران آلوده رخ می دهد .
ابعاد اجتماعی و روانی ابتلا به ایدز
آن دسته از افراد که در آنها آلودگی به HIV تشخیص داده شده است ، در هر گروه یا طبقه ای که باشند ، در نهایت هم مشکلات جسمی و هم مشکلات روانی ـ اجتماعی خواهند داشت . این دو بخش از مشکلات ، معمولاً دو موضوع مرتبط به یکدیگر هستند و درجه اهمیت آنها متناسب با « ترس از نادانسته ها » کم و زیاد می شود .
زمانی که آلودگی با HIV به بیماری ایدز تبدیل می شود ، مشکلات جسمی و روانی عموماً افزایش می یابند . بعضی از مبتلایان به ایدز دچار افسردگی می شوند . برخی نه تنها باید با حقیقت بیماری خود روبرو گردند ، بلکه باید از دست دادن دوستان نزدیک و شرکای زندگی خود را نیز تحمل کنند . خطر خودکشی در میان مبتلایان به ایدز از مردم معمولی بیشتر است .
مشکل روانی بیماری ایدز ، تحت تاثیر عواملی است که سطح قبلی تطابق فرد و حمایت اجتماعی و بین فردی وی را مشخص می کنند . وجود اختلال شخصیتی در معتادین تزریقی یا اختلال عمده روانی ، قبلی بیشتر مسئول علایم شدید روانی ناسازگاری بیمار در برابر استرس ناشی از بیماری است .
بیماران مبتلا به ایدز در مقابل طرد شدن آسیب پذیرند و از اینکه رفتارهای آنان ( به ویژه رفتار جنسی ) دیگران را به مخاطره می اندازد ، احساس گناه می کنند . احساس پروراندن یک عامل قابل سرایت در بدن باعث می شود که بیمار خود را فردی رانده شده و مطرود تلقی کند . به دلیل پیش داوری نسبت به این افراد و ترس از سرایت بیماری ، این بیماران در موارد انتخاب مسکن ، شغل مراقبت های بهداشتی و حمایت عمومی مورد تبعیض قرار می گیرند . ترس غیر منطقی و واکنش منفی اجتماع ، سبب بروز مشکلاتی برای بیماران و خانواده ها و گروه های حمایت کننده آنان می شود .
بیماران مبتلا به مرحله بحران ابتدایی ایدز ، در اثر اضطراب ایجاد شده در نگهداری اطلاعات مشکل داشته و آنچه را که راجع به بیماری به آنها گفته می شود ، به شکل دیگری جلوه می دهند و یا آن را انکار می کنند و نمی توانند با این حقیقت که به این بیماری مبتلا هستند ، کنار بیایند . این بیماران باید هر چه سریعتر از خدمات حمایتی از قبیل مشاوره ، حمایت قانونی و مالی و درمان روانشناسی برخوردار شوند .
دستیابی به حمایت اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا بیمار نیازمند حمایت فیزیکی و اجتماعی است . ممکن است معتادین تزریقی در حالی با بیماری خود مواجه شوند که از حمایت کمتری به ویژه از طرف خانواده دلسرد خود برخوردار هستند . ممکن است تکیه بیمار بر روی دوستانش در این زمینه بسیار مهم باشد . در حقیقت با پیشرفت بیماری ، ممکن است حمایت ابتدایی به صورت بحرانی برای گروه های حمایت کننده و دیگر بیماران مبتلا به HIV در آید . شکل اصلی فشار روانی ، اشتغال فکری در مورد بیماری است که می تواند به سرعت فرد را به کام مرگ فرو برد ، همانند حالتی که در سایر حوادث کشنده مثل سرطان ها دیده می شود .
بیماران با بروز هر علامت جدید ، دچار هراس بیشتری خواهند شد زیرا ممکن است علامتی از پیشرفت بیماری باشد . در این بیماران ، علایم اضطراب ممکن است به شکل حملات پانیک، بیقراری ، بی خوابی ، احساس تپش و اضطراب ، بی اشتهایی و تاکیکاردی بروز کند .
علایم افسردگی در این بیماران به صورت احساس غمگینی ، ناامیدی و احساس عدم حمایت بروز می یابد . احساس گناه ، کاهش اعتماد به نفس ، خجلت ،بی ارزشی و سوگواری با طرد اجتماعی و انزوای بیمار شایع است . با پیشرفت بیماری ،عقیده خودکشی در بسیاری از بیماران به ویژه آنها که شاهد مرگ دوستان خود در اثر ایدز بوده اند ، تقویت می گردد . عصبانیت ناشی از بیماری ،مراقبت پزشکی ، تبعیض و پاسخ مردم به بیماری وی ، اغلب سخت و طاقت فرساست . بیماران همیشه نسبت به انگیزه بقیه افراد در روابط با آنان مشکوک باشند .
به دلیل اینکه عوارض عصبی ، روانی و اجتماعی ایدز شایع است ، همه بیماران باید به کارکنان اجتماعی دسترسی داشته باشند تا حمایت فیزیکی و مالی آنها برنامه ریزی شده و به مراکز محلی درمان ایدز ارجاع داده شوند و مشاوره روانی برای پایش وضعیت روانی و روان درمانی و درمان دارویی در صورت وجود علایم روانی انجام شود .
مواجه شدن با بیماری AIDS یا موارد HIV مثبت به طور مستقیم و غیر مستقیم با صرف هزینه مادی همراه است ، به خصوص وقتی که درآمد اقتصادی تحت تاثیر بیماری قرار گیرد . افراد مبتلا به ویروس نارسایی ایمنی انسانی ممکن است استرس هایی به صورت نگرانی در مودر استقلال اقتصادی و وظایف خانوادگی تجربه نمایند . مشاوره می تواند به اینگونه افراد ، خانواده هایشان و به نوبه خود به جوامعی که در آن زندگی می کنند ، کمک نماید تا با این مشکلات مقابله کنند .
مشاوره همچنین حمایت مورد نیاز برای تغییر در رفتار پر خطر و حفظ تغییرات ایجاد شده را فراهم می کند .
مشاوره به افراد مبتلا کمک می کند که با مشکلاتشان به صورت فعال برخورد نمایند تا از این زندگی لذت ببرند . آنان می توانند با یادگیری حل مشکلاتشان و تصمیم گیری توسط خودشان ، بر زندگی خود کنترل داشته باشند .
ایدز یک واقعیت است . بیماران و سایر افراد جامعه با این واقعیت مواجهند . از این رو لازم است تا نحوه برخورد صحیح با این واقعیت را بدانند و به کار بندند .
زندگی با ایدز
اگر شما مبتلا به ایدز هستید ،بکوشید تا بدن خود را نیرومند نگهدارید .بدین منظور لازم است تا :
۱ . رژیم غذایی شما سرشار از پروتئین ، ویتامین و کربوهیدرات باشد زیرا بدن شما برای بازسازی ، کسب انرژی و دفاع درمقابل عفونت ها به غذا نیاز دارد ؛
۲ . به منظور حفظ سلامت ،تا حد امکان فعالبت بدنی را حفظ کنید و خواب منظم داشته باشید . ورزش برای جلوگیری از افسردگی و اضطراب به شما کمک کرده و نوعی احساس خوب بودن ، سلامتی و مقاومت کلی را در شما تقویت می کند ؛
۳ . تا حد امکان به کار ادامه دهید ؛
۴ . خود را با فعالیت های معنی دار و یا حداقل ،سرگرم کننده مشغول کنید ؛
۵ . هر هیجان بدنی و عاطفی را کنار بگذارید ؛
۶ . با دوستان و فامیل معاشرت کنید ؛
۷ . درباره بیماری وتشخیص خود با فردی صحبت کنید ؛
۸ . در حین نزدیکی ج ن س ی از کان دم استفاده کنید ؛
۹ . برای حل مشکلات مربوط به سلامتی خود به سراغ خدمات پزشکی رفته و توصیه های مراقبتی از جمله خدمات مشاوره ای و اجتماعی را پیگیری کنید ؛
۱۰. خدمات اجتماعی شامل خدمات پیشگیری چون ایمن سازی کودکان و نوزادان در مقابل HIV و AIDSمی باشد . با شناسایی عوامل استرس زا ، میزان فشارهای روانی را کاهش دهید و درباره مسایل محتاط باشید ؛
۱۱ . در مصرف سیگار زیاده روی نکنید ، سیگار برای همه زیان آور بوده و به ریه ها و سایر اعضای بدن آسیب می رساند و آنها را مستعد عفونت می سازد . نوشیدن مفرط الکل نیز به بدن به خصوص کبد آسیب می رساند و از هوشیاری شما خواهد کاست . در این صورت شما در معرض روابط ج ن س ی نامطمئن و یا بیماری ها مقاربتی قرار خواهید گرفت ؛
۱۲ . مراقب ابتلا به سایر عفونت ها باشید ؛
۱۳ . شما قبل از تصمیم به حاملگی می باید به توصیه های پزشکی برای حفظ سلامتی خود توجه کنید . ممکن است فرزند شما با HIV متولد شود ؛
۱۴ . از داروهای غیر مجاز استفاده نکنید . برخی از داروها اعتیاد آور بوده و برخی ممکن است عوارض جانبی خطرناکی داشته باشند . پیش از مصرف دارو ،از توصیه مراقبین بهداشتی خود در مورد آن مطمئن شوید ؛
۱۵ . از منزوی ساختن خود پرهیز کنید .برخورد با بیماری
برخورد افراد با آلوده شدن به HIV ، به نگرش خود آنها و همچنین واکنش های اطرافیان مربوط است . اگر فرد آلوده احساس امنیت کند و مورد حمایت اطرافیان قرار گیرد ،راحتتر قادر خواهد بود که آلودگی به HIV و یا بیماری را تحمل نماید و به دیگر افراد مبتلا کمک نماید . ولی اگر افراد آلوده به HIV به علت برخورد نامناسب اطرافیان منزوی شوند و در هراس زندگی کنند ممکن است دلیل کمی برای مراقبت از خود داشته باشند و بیماری خود را از اطرافیان ،خانواده و شریک ج ن س ی خود پنهان کنند . باید به خاطر داشت که افراد آلوده و حامل HIV قبل از اینکه مورد حمایت قرار نگیرند ،از دیگران مراقبت نخواهند کرد و می توانند غیر مسئولانه رفتار کنند.
نمونه های برخورد های اشتباه با بیماران مبتلا به ایدز
متاسفانه در زمینه HIV/AIDS برخی از حقوق انسانی مبتلایان نقض می شود . برای مثال افراد مبتلا به HIV/AIDS اغلب بد نام می شوند یا مورد تبعیض قرار می گیرند . برخی از حقوق انسان های مبتلا عبارتند از :
• حق بهره مند شدن از عدم تبعیض و تساوی در برابر قانون
• حق بهره مند شدن از بهداشت
• حق بهره مند شدن از زندگی خصوصی
• حق بهره مند شدن از کار
• حق بهره مند شدن از امنیت اجتماعی
• حق بهره مند شدن از دسترسی برابر به آموزش
• حق بهره مند شدن ازدواج و تشکیل خانواده
• حق بهره مند شدن از محافظت در برابر ظلم ، رفتار تحقیر کننده یا غیر انسانی یا تنبیه بدنی
• حق برخورداری از همه موارد حقوق کودک برای نمونه حق بهره مند شدن از آموزش و اطلاعات ، حق بهره مند شدن از حفاظت در مقابل بهره کشی اقتصادی و ج ن س ی ، حق بهره مند شدن از حفاظت در مقابل کار کودکان ، حق بهره مند شدن از حفاظت در برابر جداسازی از خانواده یا حق بهره مند شدن از بالاترین سطح بهداشت و مراقبت پزشکی
مشاوره و انجام آزمایش HIV
اهداف انجام آزمایش و مشاوره در HIV به دو گروه تقسیم می شوند : اول ، کمک به افراد غیر آلوده به منظور ایجاد و استمرار رفتاری که احتمال آلوده شدن آنها را کاهش دهد . دوم ، کمک به افراد آلوده به HIV برای جلوگیری از انتقال ویروس به سایر افراد . علاوه بر این ، آزمایش و انجام مشاوره با افراد آلوده به ویروس این امکان را می دهد که قبل از پیشرفت آلودگی به بیماری ایدز ، از مراقبت های پزشکی بهره مند شوند .
فواید انجام آزمایش عبارتند از رفع بلاتکلیفی و پیشگیری از انتقال HIV به سایرین . در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش ، بیمار می تواند قبل از اینکه بیماری ایدز پیشرفت کند ،از دریافت سریع مراقبت های پزشکی سود ببرد . انجام آزمایش به زنان در معرض خطر که تصمیم دارند بچه دار شوند نیز کمک می کند. مضرات انجام آزمایش عبارتند از ضربه روحی و احتمال محرومیت از حقوق اجتماعی ، طرد شدن از خانواده ،تبعیض در مسایل بیمه و اشتغال .
اگر بیمار اخیراً ( در ۶ هفته گذشته ) در معرض HIV قرار گرفته باشد